آشنایی مختصر با تعدادی از گونه های زنبور عسل

گونه (در انگلیسیSpecies) شامل گروهی از موجودات زنده است که می توانند باهم تولید مثل کنند و فرزندان آنها در آینده قدرت باروری خواهند داشت.

زنبورهای عسل جزء کوچکی در میان بیش از 20000 گونه زنبور می باشند.زنبورهای عسل در طبقه بندی در 3 گروه زیر قرار می گیرند.

زنبوران عسل با لانه های حفره ای تودرتو (cavity-nesting bees) که شامل A.mellifera و A.Cerana و A.Koschevnikivi و A.Nulensis هستند.

زنبوران عسل درشت (Giant bee) که شامل A.dorsata و A. laboriosa و A. binghami و A. nigrocincta هستند.

زنبوران عسل ریز (dwarf bee) که شامل A.florea و A. andreniformis هستند.

(Arias and Sheppard 2005 ; Raffi udin and Crozier 2007 ; Tanaka et al. 2001 ; Willis et al. 1992 )

شرح کوتاهی از زنبورانی که بیشتر شناخته شده هستند را برای آشنایی بیشتر در زیر آورده ایم.

تصویر مقایسه اندازه بدن کارگرها در3گونه

A.Cerana زنبور عسل شرقی یا آسیایی است.این زنبورها در جنوب و جنوب شرقی آسیا شامل چین،هند،پاکستان،کره،ژاپن ،مالزی،نپال و بنگلادش زندگی می کنند. لانه های این زنبورها از حجره های متعددی در حفره ها تشکیل شده است که ورودی کوچکی دارند.Cerana از گرده گل و شهد گیاهان استفاده می کند و از ویژگی های این زنبورها رفتار اجتماعی قوی می باشد که آنها را در طبقه بندی، جزء زنبورها عسل قرارداده است.

کارگر cerana

A.Dorsata یا زنبور عسل درشت جثه ساکن جنوب و جنوب شرقی آسیا است.این زنبور در مناطق جنگلی همانند بخش هایی از نپال و یا حتی مالزی و سنگاپور زندگی می کنند.این زنبورها به طور عمده لانه هایشان را در مکان هایی بالا تر از سطح زمین می سازند مانند شاخه های درختان و برآمدگی صخره ها.این زنبور ها به علت رفتارهای دفاعی بسیار خشن و شرور بودن معروف هستند.

کارگر dorsata

A.Florea یا زنبور عسل کوتوله ساکن جنوب و جنوب شرقی آسیا است. A.Floreaها به علت مورفولوژیشان منحصر به فرد هستند.رفتار تغذیه ای و مکانیزم دفاعی که با ایجا سروصدای خاصی همراه است. این زنبورها گرده افشان های مهمی هستند.لانه های آنها روباز است و کلنی های کوچکی دارند به

همین دلیل نسبت به لانه های حفره ای حساستر هستند و برای دفاع از کلنی خود زنبوران کارگر بیشتری به نگهبانی مشغول می باشند.

کارگر florea

A.Andreniformis یا زنبور عسل سیاه کوتوله.این گونه را جزعی از A.florea میدانند اما مطالعات اخیر تفاوت های قابل توجه برجسته ای را نشان داده اند که باعث شده است تا گونه ای جدا محسوب شود.

کارگر Andreniformis

بورنئوی مالزی اندونزی است.اندازه ی کلنی های این گونه بسیار کوچک است.این اندازه ی کوچک کلنی باعث زنده ماندن آنها در مناطق جنگلی بارانی است.با وجود اندازه ی کوچک کلنی ها در دوره ی گلدهی قادر به برداشت سریع منابع هستند.

A.mellifera واژه Mellifera Apis به معنی زنبور حمل کننده ی عسل honey-carrying bee است که در سال 1758 توسط Carolus Linnaeus (کارل لینه دانشمند علوم طبیعی است که سیستم رسمی دو بخشی طبقه بندی همه موجودات مختلف را ابداع کرد) ابداع شد اگرچه در سال 1761 او نام Mellifica را منتشر کرد اما نام اول متداول شد.

این گونه بومی اروپا و آفریقا و خاورمیانه است. مهمترین گونه ی زنبور عسل است که در اروپا ، شمال غرب آسیا ، قفقاز و فلات ایران و همچنین توسط انسان ها در آمریکا و استرالیا گسترده شده است و به عنوان زنبور عسل با اندازه ی متوسط شناخته می شود .این گونه ی از زنبورها در طبیعت لانه هایی شبیه به Cerana ها می سازند مانند حفره ی سنگ ها،غارها و درختان توخالی .لانه های این گونه شامل شان های متعدد و موازی با هم با فضای یکنواخت از هم هستند که شامل یک ورودی می باشند.کلنی ها معمولا دارای جمعیتی بین 15000 تا 60000 زنبور می باشند.حداقل 26 زیر گونه از گونه ی Mellifera بر اساس مورفومتری(فرآیند اندازه گیری شکل خارجی ،ابعاد پستی و بلندی های اندام های زنده و سایر اشیاء) شناخته شده است.زیرگونه های mellifera بر اساس مورفومتری و مطالعات ژنتیکی و همچنین محیط زیست و فیزیولوژی و صفات رفتاری به 4 گروه اصلی تقسیم بندی می شوند.گروهA که شامل زیر گونه ی سراسر آفریقا است.گروه M که شامل زیرگونه ی غرب و شمال اروپا است.گروه C که شامل زیرگونه ی شرق اروپا است و گروه O که شامل زیرگونه ی خاورمیانه و ترکیه است.